ถังหลางเฉวียน (ถั่งหลั่งคุ้ง) หรือมวยตั๊กแตน มวยตั๊กแตนเป็นมวยจีนที่มีชื่อเสียง ที่มมีความรวดเร็วและร้ายกาจ หลัก
มวยมีการเปลี่ยนแปลงมากมาย และมีการบุกจู่โจมที่รุนแรง วิชานี้ถ่ายทอดมาจากหวังหลาง (เห่งนึ้ง) แห่งซานตง (ซัวตัง)
ในสมัยราชวงศ์หมิง เป็นผู้คิดค้นขึ้น เล่ากันว่าหวังหลางเคยร่ำเรียนวิทยายุทธ์จากวัดเส้าหลิน เนื่องจากได้ต่อสู้กับยอด
ฝีมือของมวยทงปี้ และพ่ายแพ้ให้แก่วิชามวยนี้ ภายหลังได้พบเห็นลักษณะการเคลื่อนไหวของตั๊กแตนตำข้าว เกิดปัญญาขึ้น
มา จึงได้บัญญัติมวยตั๊กแตนนี้ขึ้น และได้กลับไปประลองกับยอดฝีมือของมวยทงปี้ใหม่ คราวนี้ได้รับชัยชนะ มวยตั๊กแตน
กล่าวถึงลิ่วเหอ (หลักฮะ หกสัมพันธ์) เน้นให้ภายในก่อเกิดเบญจธาตุ ภายนอกเดินตามหลักแปดทิศ มวยตั๊กแตนที่เป็นที่
นิยมมีสำนักลิ่วเหอถังหลาง (หลักฮะถั่งลั้ง ตั๊กแตนหกสัมพันธ์) ชีซิงถังหลาง (ชิกแชถั่งลั้ง ตั๊กแตนเจ็ดดาว) เหมยฮวา
ถั่งหลาง (บ่วยฮวยถั่งลั้ง ตั๊กแตนดอกเหมย) เป็นต้น

มวยถังหลาง หรือมวยตั๊กแตน

ลิ่วเหอถังหลางเฉวียน (หลักฮะถั่งหลั่งคุ้ง มวยตั๊กแตนหกสัมพันธ์) มวยชนิดนี้เป็นสายที่สำคัญสายหนึ่งของมวยตั๊กแตน
เน้นเรื่องของลิ่วเหอ (หลักฮะ หกสัมพันธ์) ซึ่งหมายถึง ว่ายซานเหอ (หงั่วซาฮะ สามสัมพันธ์ภายนอก) อันได้แก่ มือสัมพันธ์
กับขา ศอกสัมพันธ์กับเข่า ไหล่สัมพันธ์กับสะโพก ส่วนอีกสามสัมพันธ์คือ เน่ยซานเหอ (ไหล่ซาฮะ สามสัมพันธ์ภายใน)
ได้แก่ ใจสัมพันธ์กับจิต จิตสัมพันธ์กับลมปราณ และลมปราณสัมพันธ์กับพลัง พลังของมวยสำนักนี้เป็นแบบที่ซ่อนเอาไว้
คือซ่อนแกร่งและหยุ่นเอาไว้ภายใน จึงมีชื่ออีกชื่อว่าหล่วนถังหลัง (นึงถั่งลั้ง ตั๊กแตนอ่อน)

ชีซิงถังหลางเฉวียน (ชิกแชถั่งลั้งคั้ง มวยตั๊กแตนเจ็ดดาว) มวยนี้มีอีกชื่อว่า หลัวฮั่นถังหลาง (หล่อฮั่นถั่งลั้ง ตั๊กแตนอรหันต์)
คำว่าเจ็ดดาวมาจากหลักของมวยตรงหลักของการก้าวเท้า เรียกว่า ก้าวเท้าเจ็ดดาว ซึ่งเป็นพื้นฐานในการรับและรุกของ
มวยตั๊กแตนเจ็ดดาว เมื่อร้อยกระบวนท่าเข้าด้วยกันแล้ว ตำแหน่งของการก้าวเท้าจะเป็นเฉกเช่นเดียวกับตำแหน่งการ
เรียงตัวของกลุ่มดาวเหนือ หรือที่เรียกกันว่าเจ็ดดาว จึงได้ชื่อมวยตามหลักของการก้าวเท้านี้

เหมยฮวาถังหลางเฉวียน (บ่วยฮวยถั่งลั้งคุ้ง มวยตั๊กแตนดอกเหมย) วิชามวยนี้เน้นที่กระบวนท่า ส่วนใหญ่จะออกหมัดครั้ง
ละ 3-5 หมัดติดต่อกันทุกๆ กระบวนท่าต่อเนื่องกัน ในหนึ่งกระบวนท่าสามารถเปลี่ยนแปลงได้ 3 ท่า ใช้ความคล่องแคล่ว
เป็นหลัก เมื่อเพิ่มการก้าวเท้าที่ว่องไวรวดเร็ว ยิ่งทำให้มีการเปลี่ยนแปลงมากขึ้น พลังที่ใช้ออกเป็นพลังตาม (ไม่ต้านกับ
พลังของฝ่ายตรงข้าม) พลังคล่องและพลังหยุ่น เน้นการใช้พลังแกร่งและหยุ่นเสริมกัน มวยนี้จึงมีอีกชื่อว่าไท่จี๋ถังหลาง
(ไท่เก๊กถั่งลั้ง ตั๊กแตนไท่เก๊ก)

โดย อ.เซียวหลิบงั้ง (webmaster www.thaitaiji.com)

ตีพิมพ์ในวารสารฮวงจุ้ยกับชีวิตปีที่ 2 ฉบับที่ 16-23